Εκτιμήσεις για την εκδήλωση της 14ης Σεπτεμβρίου στα Γιαννιτσά

Του Θέμη Αχτσιόγλου
 Και φέτος, όπως κάθε χρόνο, η πόλη των Γιαννιτσών τίμησε στις 14 του Σεπτέμβρη τη θυσία των 120 παιδιών της, που εκτελέστηκαν πριν από 69 χρόνια, μετά από φρικτά βασανιστήρια, από τα ναζιστικά γερμανικά στρατεύματα κατοχής και τους ντόπιους συνεργάτες τους. Στη φετινή όμως εκδήλωση στον Ομαδικό Τάφο συνέβησαν κάποια γεγονότα, που πρέπει να εκτιμηθούν με ψύχραιμη αλλά όχι πολιτικά ουδέτερη ματιά, για να βγουν τα αναγκαία συμπεράσματα.
 Η Χρυσή Αυγή Το πρώτο και πιο απαράδεκτο γεγονός ήταν η οργανωμένη παρουσία της Χρυσής Αυγής για δεύτερη χρονιά φέτος στην εκδήλωση. Μια ομάδα.... Χρυσαυγιτών, οι περισσότεροι από τους οποίους δεν ήταν από τα Γιαννιτσά, με επικεφαλής βουλευτή τους, εμφανίστηκαν με τις μαύρες μπλούζες τους, τα ξυρισμένα κεφάλια και τα χυδαία συνθήματά τους, με στρατιωτικό βηματισμό, στο χώρο του μνημείου. Για ποιον άραγε λόγο; Για να καταδικάσουν το φασισμό και το ναζισμό; Μα το κόμμα τους είναι μια νεοναζιστική οργάνωση, που υμνεί τον Χίτλερ, αρνείται το Ολοκαύτωμα, αντιγράφει τις μεθόδους των ναζί και χρησιμοποιεί τα σύμβολά τους (αγκυλωτό σταυρό, φασιστικό χαιρετισμό, τον οποίο και χρησιμοποίησε μέλος της μπροστά στον Ομαδικό Τάφο, κ.λπ.)! Για να καταδικάσουν το δωσιλογισμό και τους προδότες συνεργάτες των Γερμανών; Μα οι ίδιοι υπερασπίζονται τη δράση των προδοτικών ταγμάτων ασφαλείας και είναι πολιτικοί απόγονοί τους (ένα από τα συνθήματά τους ήταν: «τιμή σε χίτες και ταγματασφαλίστες»)!. Για να τιμήσουν μήπως τους νεκρούς συμπολίτες μας; Αυτοί όμως δεν πέθαναν τυχαία, από φυσιολογικό θάνατο, αλλά δολοφονήθηκαν, εκτελέστηκαν από τους φασίστες. Ας σκεφτούμε, πώς θα φαινόταν στην παγκόσμια συνείδηση να καταθέσει στεφάνι στο Άουσβιτς ή το Νταχάου ή το Μαουτχάουζεν ένα νεοναζιστικό κόμμα. Δεν θα αποτελούσε ύβρη; Δεν θα ήταν βεβήλωση των τόπων αυτών του μαρτυρίου εκατομμυρίων ανθρώπων. Αυτό ακριβώς ήταν και η παρουσία και η κατάθεση στεφάνου εκ μέρους της Χρυσής Αυγής στον Ομαδικό Τάφο. Και τούτο δεν πρέπει να επαναληφθεί. Είναι ζήτημα τιμής και αξιοπρέπειας για όλη την πόλη μας! Το γεγονός της παρουσίας της Χρυσής Αυγής στον Ομαδικό Τάφο, σε μια δημόσια δηλαδή εκδήλωση, και ο τρόπος με τον οποίο η παρουσία αυτή εκφράστηκε (απειλές από τις προηγούμενες ημέρες, εμφάνιση με τον γνωστό παραστρατιωτικό τρόπο, χυδαία, εμετικά φασιστικά και ρατσιστικά συνθήματα κ.λπ.) αποκαλύπτουν γενικότερα τον στρατηγικό σχεδιασμό αυτής της οργάνωσης, που κατά τα ναζιστικά πρότυπα βασίζεται σε τρεις άξονες: α) Στην προσπάθεια κατάληψης του δημόσιου χώρου, με τελικό στόχο την κυριαρχία σ’ αυτόν και την αποβολή καθενός που δεν συμφωνεί μαζί της. β) Στην πρόκληση φόβου με φραστική, ψυχολογική και υλική βία, ώστε να μην υπάρχει αντίσταση στις επιδιώξεις της. γ) Στην καλλιέργεια κλίματος έντασης και δημιουργία επεισοδίων με αριστερές ομάδες, με στόχο να φανεί στην κοινή γνώμη πως δεν πρόκειται για μια σύγκρουση ανάμεσα στο φασισμό και τη δημοκρατία, αλλά πως τάχα είναι μια διαμάχη μεταξύ εθνικιστών και αριστερών (στην οποία διαμάχη θεωρούν βέβαιη την υποστήριξη τους από τις δυνάμεις καταστολής), ώστε ένα μέρος της κοινωνίας να φοβηθεί, να αποστασιοποιηθεί και να παθητικοποιηθεί, γεγονός που βολεύει τα σχέδιά τους. (Αναφερόμαστε βέβαια μόνο στη δημόσια και επίσημη δράση της και όχι στις κρυφές δολοφονικές επιθέσεις μελών της εναντίον μεταναστών, προσφύγων, αριστερών κ.λπ.). Η στρατηγική αυτή της Χρυσής Αυγής πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψη από το αντιφασιστικό κίνημα, για να οργανώσει κατάλληλα τον τρόπο αντίδρασής του.
 Ο Δήμαρχος Πέλλας Πρωταρχική ευθύνη για την παρουσία της νεοναζιστικής οργάνωσης στη φετινή εκδήλωση έχει η Δημοτική Αρχή και προσωπικά ο Δήμαρχος Γρηγόρης Στάμκος. Ακόμη και αν δεχθεί κανείς αυτό που ισχυρίστηκε σε αντιπροσωπεία φορέων της πόλης που τον επισκέφτηκε λίγες ημέρες πριν για το ζήτημα αυτό, ότι δηλαδή πέρσι δε προσκάλεσε τη Χρυσή Αυγή στην εκδήλωση (πάντως ουδέποτε διέψευσε δημόσια σχετική καταγγελία), το βέβαιο είναι ότι ανέχθηκε την παρουσία της και την κατάθεση στεφάνου εκ μέρους της, πράγμα που επιβεβαιώθηκε και από τη φετινή του στάση. Ο Δήμαρχος αρνήθηκε να τοποθετηθεί δημόσια, αρνήθηκε να πάρει υπεύθυνη πολιτική θέση ως πρώτος πολίτης αυτής της πόλης, αρνήθηκε να αποδοκιμάσει τη Χρυσή Αυγή και να δηλώσει πως είναι ανεπιθύμητη η παρουσία της στην εκδήλωση τιμής και μνήμης του Ομαδικού Τάφου. Αντίθετα με το απαγορεύσει (για πρώτη φορά φέτος), ως διοργανωτής της εκδήλωσης, να καταθέσουν στεφάνι όλα τα κόμματα, επικαλούμενος το πρωτόκολλο (το οποίο βέβαια ο ίδιος ο Δήμος διαμορφώνει), εξομοίωσε ανόμοια πράγματα, έκανε απαράδεκτους πολιτικούς συμψηφισμούς, κράτησε ίσες αποστάσεις ανάμεσα στους φασίστες και τους αντιφασίστες και έτσι ουσιαστικά ευνόησε τους Χρυσαυγίτες. Το τι θα κάνουν τα κόμματα γι’ αυτή τη δημαρχιακή απόφαση είναι κάτι που αφορά τα ίδια. Επίσης το ποιοι καταθέτουν στεφάνι σε μια εκδήλωση είναι ένα θέμα που πρέπει να συζητηθεί με σοβαρότητα και ψυχραιμία, ώστε να αποφευχθεί η κατάθεση να γίνεται πασαρέλα για προβολή διαφόρων «παραγόντων». Η φετινή όμως απόφαση του Δημάρχου δεν υπηρετεί έναν τέτοιο σκοπό. Ήταν πρόφαση, για να αποφύγει την ευθύνη να τοποθετηθεί πολιτικά εναντίον της Χρυσής Αυγής. Ήταν μια στάση Πόντιου Πιλάτου. Το νίψιμο των χεριών του Πιλάτου όμως ούτε τη σταύρωση του Ιησού απέτρεψε ούτε τον ίδιο απάλλαξε από τις ευθύνες. Μια δημόσια δήλωση του Δημάρχου ότι οι νεοναζιστές είναι ανεπιθύμητοι στην εκδήλωση του Ομαδικού Τάφου και βέβαια η έμπρακτη υποστήριξη αυτής της δήλωσης, θα είχε ως αποτέλεσμα να μη τολμήσουν αυτοί να βεβηλώσουν την ιστορική μνήμη της πόλης, την οποία πρώτος ο ίδιος έχει καθήκον να προστατεύει, πράγμα που δεν έκανε και θα είναι για πάντα υπόλογος γι’ αυτό. Όλα τα παραπάνω του τα επισήμανε η αντιπροσωπεία των φορέων που τον επισκέφθηκε, ώστε να μη μπορεί να επικαλεστεί άγνοια ή αμέλεια. Φαίνεται όμως πως για τον σημερινό Δήμαρχο μετράνε οι ψήφοι των νεοναζιστών στις επικείμενες δημοτικές εκλογές. Κρίμα!  
Η Αστυνομία Μαζί με την ευθύνη του Δημάρχου τεράστια είναι και η ευθύνη της Αστυνομίας για τον τρόπο διαχείρισης του ζητήματος, διαχείριση που προφανώς έγινε με άνωθεν εντολές και έχει την πολιτική κάλυψη του αρμόδιου Υπουργού. Πριν απ’ όλα βέβαια πρέπει να αναφερθεί πως και μόνο το γεγονός της παρουσίας τόσο μεγάλης αστυνομικής δύναμης σε μια εκδήλωση της πόλης, η οποία, παρά την προσπάθεια που κατά καιρούς έχει γίνει, για να χάσει το ουσιαστικό της περιεχόμενο και να καταστεί μια τυπική τελετή, είναι ακόμη ζωντανή στη συνείδηση των Γιαννιτσωτών, γιατί οι μνήμες και οι φρικτές εικόνες είναι ακόμα ζωντανές, και μόνο λοιπόν το γεγονός της μαζικής παρουσίας των δυνάμεων καταστολής είναι αρνητικό και ίσως μελλοντικά αποτελέσει αποτρεπτικό παράγοντα για τη συμμετοχή του λαού σ’ αυτήν. Από εκεί και πέρα ο τρόπος που σχεδίασε η Αστυνομία την όλη «επιχείρηση διατήρησης της τάξης» (!) ήταν απαράδεκτος. Ήταν τρόπος, που ενώ τυπικά φαινόταν αντικειμενικός, ουσιαστικά εξυπηρετούσε τις επιδιώξεις των νεοναζιστών. Ειδικότερα η Αστυνομία: α) Αντί να κρατήσει τους Χρυσαυγίτες μακριά από το χώρο του Ομαδικού Τάφου, τους επέτρεψε να φτάσουν σχεδόν μπροστά στο μνημείο, αν και γνώριζε ότι η προκλητική τους παρουσία εκεί θα προκαλέσει αντιδράσεις. β) Όχι μόνο επέτρεψε στη Χρυσή Αυγή να καταθέσει στεφάνι, αλλά και την προστάτεψε να το κάνει, φερόμενη ουσιαστικά ως σύμμαχός της, όπως και προστάτεψε στη συνέχεια το στεφάνι της από την οργή του κόσμου. γ) Δημιούργησε απίστευτη ένταση με την εχθρική της στάση προς τους σύνολο των πολιτών, που καθολικά αποδοκίμαζαν την κατάθεση στεφάνου εκ μέρους της Χρυσής Αυγής: άνδρες των ΜΑΤ με πλήρη εξάρτυση (κράνη, ασπίδες κ.λπ.), με το πρόσωπο γεμάτο μίσος, το στόμα σφιγμένο και το βλέμμα να καρφώνει στα μάτια τον «εχθρό λαό», διαπαιδαγωγημένοι να βλέπουν κάθε διαμαρτυρόμενο πολίτη σαν αντίπαλο, έσπρωχναν ηλικιωμένους ανθρώπους και γυναίκες, τραβούσαν χέρια, χρησιμοποιούσαν τις ασπίδες σαν όπλα επιθετικά, μουρμούριζαν λόγια ακατάληπτα… . δ) Κράτησε για πολλή ώρα μακριά από τον Ομαδικό Τάφο τους πολίτες των Γιαννιτσών, εμποδίζοντάς τους να αποθέσουν ένα κόκκινο γαρίφαλο στο μνημείο, ακόμη και όταν οι Χρυσαυγίτες είχαν αποχωρήσει. ε) Προχώρησε σε προσαγωγές στο Αστυνομικό Τμήμα δύο αντιφασιστών συμπολιτών μας (με χειροπέδες!). (Οι προσαχθέντες με την αντίδραση όλου του κόσμου γρήγορα αφέθηκαν ελεύθεροι). Εννοείται πως από τους νεοναζιστές δεν ενοχλήθηκε κανείς. Όλα τα παραπάνω, εκτός βέβαια από την κυβερνητική πολιτική κάλυψη, μαρτυρούν και τις υπόγειες σχέσεις μεγάλου μέρους των δυνάμεων καταστολής με τη Χρυσή Αυγή, πράγμα άλλωστε που φάνηκε και από τα πολύ ψηλά ποσοστά, που έλαβε το νεοναζιστικό κόμμα σε εκλογικά τμήματα της Αθήνας, όπου ψήφισαν μόνο αστυνομικοί. Όλα τα παραπάνω επίσης φανερώνουν την ανάγκη να κοπεί με το μαχαίρι κάθε σχέση της Αστυνομίας με τη Χρυσή Αυγή, τη ανάγκη της κατάργησης των ΜΑΤ και της δημοκρατικής διαπαιδαγώγησης των σωμάτων ασφαλείας, ώστε να υπηρετούν το λαό και τη δημοκρατία και να μη συμπεριφέρονται σαν αντίπαλοί τους. 
 Ο «πανηγυρικός» της ημέρας Η ομιλία του εκπροσώπου της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρίας «Φίλιππος» Βασιλείου Τραούδα, συνταξιούχου αστυνομικού, δεν θα άξιζε καν να σχολιαστεί, αν σε κρίσιμα ζητήματα δεν ήταν τόσο προκλητικά ελλιπής και «στρογγυλεμένη». Επρόκειτο για μια ομιλία κομμένη και ραμμένη στα μέτρα της λεγόμενης αναθεωρητικής ιστοριογραφίας. Οι Γερμανοί ήταν κατακτητές, αλλά οι λέξεις ναζισμός και φασισμός σπάνια ακούστηκαν, τα ναζιστικά εγκλήματα ήταν αντίποινα στον αγώνα των ανταρτών της Αντίστασης και των «ομοϊδεατών» τους (sic), η Αντίσταση υπήρχε, αλλά έτσι γενικά και αόριστα, χωρίς αντιστασιακές οργανώσεις (ούτε μια φορά δεν αναφέρθηκε το Ε.Α.Μ., ο Ε.Λ.Α.Σ., ο Ε.Δ.Ε.Σ….), χωρίς καμιά αναφορά στα κόμματα πού πρωτοστάτησαν στη δημιουργία τους (θα ήταν αφέλεια να περιμένει κανείς να ακουστεί το όνομα του Κ.Κ.Ε.), οι προδότες, οι ταγματασφαλίτες, οι μαυραγορίτες και οι δωσίλογοι ήταν απλώς Έλληνες (!) συνεργάτες των Γερμανών και φυσικά κανένας λόγος δεν έγινε ούτε για τον Πούλο ούτε για τον Σκαπέρδα ούτε για τα Τάγματα Ασφαλείας ούτε για τις άλλες ένοπλες γερμανοντυμένες συμμορίες, που έδρασαν στον καιρό της κατοχής. Συμπερασματικά, η φετινή ομιλία στον Ομαδικό Τάφο κάλλιστα θα μπορούσε να έχει εκφωνηθεί τον καιρό της χούντας. 
Η Κ.Ε.Ε.Ρ.Φ.Α. Δυο λόγια για την Κ.Ε.Ε.Ρ.Φ.Α. (Κίνηση Ενωμένοι Ενάντια στον Ρατσισμό και τη Φασιστική Απειλή), που εκφράζει κυρίως δυνάμεις της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και έκανε δυναμική εμφάνιση στη φετινή εκδήλωση. Η Κ.Ε.Ε.Ρ.Φ.Α. αρνήθηκε να συμπράξει με το Αντιφασιστικό Μέτωπο Γιαννιτσών και τους φορείς της πόλης στην από κοινού αντιμετώπιση του ζητήματος της παρουσίας της Χρυσής Αυγής στον Ομαδικό Τάφο, επικαλούμενη πως έχει τη δική της αντίληψη για την αντίδραση απέναντι στο φασισμό. Εμφανίστηκε στο χώρο της εκδήλωσης οργανωμένα, με πανό, σημαίες, ντουντούκες και συνθήματα (την ίδια πρακτική ακολούθησε δυστυχώς και το Κ.Κ.Ε.), ξεχωρίζοντας έτσι από το πλήθος των πολιτών που έρχονται κάθε χρόνο στον Ομαδικό Τάφο χωρίς κομματικές ή άλλες ταμπέλες. Δεν μπόρεσε να αντιληφθεί ότι η συγκεκριμένη εκδήλωση, που είναι μια εκδήλωση τιμής και μνήμης για τα θύματα του ναζισμού και του δωσιλογισμού, δηλαδή μια εκδήλωση πολιτική με την ευρύτερη σημασία του όρου, είναι ταυτόχρονα και ένα μνημόσυνο, στο οποίο συμμετέχουν και οι συγγενείς εκτελεσμένων (γι’ αυτό και δεν έπαψαν οι συγκεντρωμένοι κάτω από το πανό της να φωνάζουν συνθήματα κατά τη διάρκεια της επιμνημόσυνης δέησης). (Το αν πρέπει να γίνεται ή όχι κάποια θρησκευτική τελετή σε κάθε είδους δημόσιες εκδηλώσεις είναι άλλης τάξης συζητήσιμο ζήτημα. Από τη στιγμή όμως που γίνεται και εσύ συμμετέχεις, οφείλεις τον στοιχειώδη σεβασμό). Όσο για «τις κραυγές και τους ψιθύρους», που ακούγονταν την ώρα του εθνικού ύμνου, καλό θα ήταν όσοι «υπερεπαναστάτες» συμμετείχαν σ’ αυτή την ασχήμια, να θυμηθούν τους αγωνιστές της Αριστεράς, που έψαλλαν περήφανοι τον εθνικό ύμνο σε εξορίες και φυλακές και μπροστά στα εκτελεστικά αποσπάσματα. Είναι ντροπή να αφήνουμε να καπηλεύονται τον ύμνο στην ελευθερία οι νεοναζί αρνητές της ελευθερίας. Κάποια από τα συνθήματα που ακούστηκαν από το μπλοκ της (όπως αυτό για τα «κονσερβοκούτια» ή το άλλο για τη «δουλειά που δεν τέλειωσε στο Μελιγαλά» κ.λπ.) όχι μόνο δεν εξέφραζαν το σύνολο του αντιφασιστικού κόσμου αλλά ήταν απολύτως διχαστικά. Η Κ.Ε.Ε.Ρ.Φ.Α. έπεσε στην παγίδα της φραστικής (μερικές φορές στα όρια του χυδαίου) αντιπαράθεσης με τους Χρυσαυγίτες και της πρόκλησης τεχνητής έντασης, που αυτοί επίτηδες καλλιεργούν, για να δώσουν την εντύπωση πως πρόκειται απλώς για μια διαμάχη μεταξύ χρυσαυγιτών και αριστερών, τακτική για την οποία έγινε λόγος πιο πάνω. Η ένταση αυτή και η αίσθηση ότι μπορεί να γίνουν επεισόδια καλλιεργεί το φόβο και την ανασφάλεια, απομακρύνει τους απλούς πολίτες από το δημόσιο χώρο, ενισχύει τη «θεωρία των δύο άκρων», που τόσο έντεχνα προσπαθεί να επιβάλλει η Κυβέρνηση για τους δικούς της λόγους, και αντικειμενικά ευνοεί τη Χρυσή Αυγή. Αν αυτό (ανεξάρτητα από προθέσεις) γίνει αιτία στην επόμενη εκδήλωση του Ομαδικού Τάφου να συμμετάσχουν λιγότεροι άνθρωποι (ήδη και φέτος κάποιοι αποχώρησαν, ενώ πολλοί έμειναν μακριά από το χώρο του μνημείου) θα πρόκειται για μια μεγάλη αστοχία του αντιφασιστικού κινήματος, το οποίο - ειρήσθω εν παρόδω,- δεν μπορεί να μονοπωλείται (κοινώς να καπελώνεται) από κανέναν. 
 Το Αντιφασιστικό Μέτωπο Γιαννιτσών Το Αντιφασιστικό Μέτωπο Γιαννιτσών (στο οποίο ανήκει ο συντάκτης αυτού του άρθρου) προσπάθησε έγκαιρα να οργανώσει τη συλλογική αντίδραση ολόκληρης της τοπικής δημοκρατικής κοινωνίας ενάντια στην παρουσία της Χρυσής Αυγής στον Ομαδικό Τάφο, θεωρώντας το ζήτημα αυτό ιδιαίτερα σημαντικό για τον αντιφασιστικό αγώνα στην πόλη μας. Κινήθηκε σε επίπεδο και θεσμικό και κινηματικό για την επίτευξη του στόχου αυτού, με μέσα την οικοδόμηση της πιο πλατιάς αντιφασιστικής συμμαχίας, τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή του λαού στην εκδήλωση, το σπάσιμο του φόβου και την αποφυγή της έντασης που καλλιεργούν οι νεοναζιστές, αλλά ταυτόχρονα και το σεβασμό στους παρευρισκόμενους στην εκδήλωση συγγενείς των θυμάτων. Προσκάλεσε σε σύσκεψη τους μαζικούς φορείς της πόλης για την από κοινού αντιμετώπιση του ζητήματος και χάραξε μαζί τους την τακτική που έπρεπε να ακολουθηθεί. Πραγματοποίησε συνάντηση με τον Δήμαρχο Πέλλας, τον έθεσε προ των ευθυνών του και του απηύθυνε ανοιχτή επιστολή, ζητώντας του να μην επιτρέψει τη προσβολή της ιστορικής μνήμης της πόλης από τους φασίστες. Κάλεσε τους πολίτες να συμμετάσχουν μαζικά, αγωνιστικά και ειρηνικά στην εκδήλωση του Ομαδικού Τάφου με προκήρυξη, την οποία δημοσίευσε στα ΜΜΕ και ανάρτησε στο διαδίκτυο. Τοιχοκόλλησε αφίσες και μοίρασε την προκήρυξη. Αποφάσισε να πάρει μέρος στην εκδήλωση χωρίς πανό και τηλεβόες και, αντί για στεφάνι, να μοιράσει γαρίφαλα στους συγκεντρωμένους για κατάθεση στον Ομαδικό Τάφο. Αποφάσισε, τέλος, σε περίπτωση απόπειρας για κατάθεση στεφάνου εκ μέρους της Χρυσής Αυγής, μέλη του να σταθούν μπροστά στο μνημείο, και, χωρίς βία, εφαρμόζοντας την τακτική της παθητικής αντίστασης, να εμποδίσουν τη βεβήλωσή του από τους νεοναζιστές. Τι πέτυχε από όλα αυτά, τι μπορούσε να έχει επιτευχθεί, πού έχουμε ευθύνες εμείς και πού άλλοι, τι πρέπει να γίνει από εδώ κι εμπρός; α) Στο κάλεσμα του Αντιφασιστικού Μετώπου δεν ανταποκρίθηκαν δυστυχώς όλοι οι φορείς της πόλης. Ο Δικηγορικός Σύλλογος Γιαννιτσών, η Β΄ Ε.Λ.Μ.Ε., ο Σύλλογος εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, ο Σύλλογος εφοριακών Πέλλας –Ημαθίας αρνήθηκαν, ο καθένας με διαφορετική αιτιολογία, να υπογράψουν την ανοιχτή επιστολή προς τον Δήμαρχο και την προκήρυξη προς τους πολίτες. Αδιαφορία; Υποτίμηση του φασιστικού κινδύνου; Φόβος; Υιοθέτηση της θεωρίας των δύο άκρων; Ό,τι κι αν ισχύει, είναι ανησυχητικό. Τιμητικά αξίζει να αναφερθούν οι φορείς που συνυπέγραψαν τα παραπάνω κείμενα και να εξαρθεί κυρίως η στάση αυτών του δημόσιου τομέα, μέλη των οποίων με το νέο πειθαρχικό δίκαιο θα μπορούσαν να βρεθούν μπλεγμένα με μια ενδεχόμενη μήνυση από τη μεριά της Χρυσής Αυγής, τακτική που εφαρμόζει συστηματικά τελευταία: Εργατικό Κέντρο Γιαννιτσών, Εργοστασιακό σωματείο εργαζομένων Ελληνικής Υφαντουργίας, Συνδικάτο οικοδόμων και συναφών επαγγελμάτων πόλης και επαρχίας Γιαννιτσών, Σωματείο εμποροϋπαλλήλων και ιδιωτικών υπαλλήλων Γιαννιτσών και περιφέρειας, Σωματείο εργαζομένων στην Ε.Γ.Σ. Γιαννιτσών, Σύλλογος εργαζομένων Δήμου Πέλλας, Σωματείο εργαζομένων στη Δ.Ε.Υ.Α. Πέλλας, Ένωση συνταξιούχων Ι.Κ.Α. Γιαννιτσών και περιφέρειας. β) Δεν έγινε κατορθωτό να πειστεί ο Δήμαρχος Πέλλας να αποκλείσει τη Χρυσή Αυγή από την εκδήλωση του Ομαδικού Τάφου. Για τις τεράστιες δικές του ευθύνες έγινε αναφορά προηγουμένως. Αλλά και το αντιφασιστικό κίνημα (κι εδώ δεν εννοούμε μόνο το Αντιφασιστικό Μέτωπο, αλλά και τα πολιτικά κόμματα, τις δημοτικές παρατάξεις, τους φορείς της πόλης κ.λπ.) σίγουρα θα μπορούσε να πιέσει περισσότερο προς μια τέτοια απόφαση (με την πρόκληση π.χ. συζήτησης για το θέμα στο Δημοτικό Συμβούλιο, με τη συλλογή υπογραφών, με δημοσιεύσεις, με κινητοποίηση κ.λπ.). γ) Η παρουσία του κόσμου φέτος στην εκδήλωση ήταν μεγαλύτερη από άλλες χρονιές, αλλά όχι όση θα έπρεπε να είναι. Ανεξάρτητα από τις αδυναμίες του Αντιφασιστικού Μετώπου για το ότι π.χ. δεν μπόρεσε ίσως να διαδώσει το μήνυμά του σε όλη την πόλη, για το ότι δεν κατόρθωσε να πείσει και να κινητοποιήσει περισσότερους κ.λπ. (κι αυτό πρέπει να μας προβληματίσει), κάποια στιγμή ο κάθε δημοκρατικός πολίτης έχει χρέος να δει και την προσωπική του ευθύνη. Αν δεν αντιδράσει τώρα απέναντι στη φασιστική απειλή, αν δεν στρατευθεί τώρα μαζί με άλλους πολλούς στον αγώνα εναντίον της νεοναζιστικής οργάνωσης της Χρυσής Αυγής, αν ανεχθεί τις ιδέες και τις πρακτικές της, τότε ας μην ξαφνιαστεί, αν κάποια μέρα βρεθεί σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. δ) Τη μέρα της εκδήλωσης στον Ομαδικό Τάφο είναι βέβαιο πως οι περισσότεροι πολίτες που παραβρέθηκαν εκεί συμφωνούσαν με τις απόψεις και την τακτική του Αντιφασιστικού Μετώπου. Οι άνθρωποι αυτοί δεν κατορθώθηκε –για διάφορους λόγους- να οργανωθούν και να κινητοποιηθούν, ώστε σαν ένα πλατύ, μεγάλο, ειρηνικό λαϊκό ποτάμι, μια ήρεμη αλλά αποφασισμένη δύναμη, να πλησιάσει στο χώρο του μνημείου, να σταθεί μπροστά στις δυνάμεις καταστολής και απέναντι στους νεοναζί και να δείξει πως όλος ο λαός -και όχι μόνο μια δυναμική μειοψηφία- βρίσκεται απέναντι στο φασισμό. ε) Τελικά η Χρυσή Αυγή, με την προστασία της Αστυνομίας και μέσα στη γενική αποδοκιμασία (γενική; οι «επίσημοι» φρόντισαν γρήγορα-γρήγορα να αποχωρήσουν, για να μην υποχρεωθούν να πάρουν θέση), κατέθεσε στεφάνι και βεβήλωσε τον Ομαδικό Τάφο. Κι αυτό είναι μια αποτυχία και προσβολή για όλους μας και για ολόκληρη την πόλη. Η απόφασή μας να σταθούμε μπροστά στο μνημείο, για να το προστατέψουμε, δεν μπόρεσε να εφαρμοστεί. Ας μην κατηγορούμε όμως γι’ αυτό τους εαυτούς μας. Τα κιγκλιδώματα, οι αστυνομικές δυνάμεις, τα ΜΑΤ καθιστούσαν αντικειμενικά αδύνατο κάτι τέτοιο. (Το στεφάνι της Χρυσής Αυγής πετάχτηκε στη συνέχεια στα σκουπίδια, εκεί που είναι και η θέση του νεοναζιστικού αυτού κόμματος). Εμείς -και σαν συμπέρασμα από όσα έγιναν φέτος στην εκδήλωση του Ομαδικού Τάφου,- εξακολουθούμε να πιστεύουμε στην οικοδόμηση μιας πλατιάς αντιφασιστικής συμμαχίας, στη δημιουργία ενός μεγάλου, μαζικού, αντιφασιστικού κινήματος, όπως το έχουμε διατυπώσει και στην ιδρυτική μας διακήρυξη. Η παρουσία ενός τέτοιου κινήματος, δηλαδή χιλιάδων ειρηνικών και αποφασισμένων πολιτών στον Ομαδικό Τάφο, θα έκανε τη Χρυσή Αυγή να μην τολμήσει καν να σκεφτεί την εμφάνισή της εκεί, θα έκανε τον Δήμαρχο να πάψει να παίζει το ρόλο του Πόντιου Πιλάτου, θα έκανε τα κιγκλιδώματα και την Αστυνομία να πάνε στην άκρη, θα έκανε δηλαδή την εκδήλωση της 14ης Σεπτεμβρίου μια πραγματική λαϊκή αντιφασιστική εκδήλωση τιμής και μνήμης, όπως και της αξίζει να είναι. 
Θέμης Αχτσιόγλου
 (Το παραπάνω άρθρο εκφράζει αποκλειστικά προσωπικές απόψεις του συντάκτη του).